Het is de Belgische Amerikaan Leo Baekeland die in 1907 voor het eerst volledig synthetisch plastic uit aardolie maakt. Na de Tweede Wereldoorlog, als scheikundigen nieuwe soorten plastic met andere eigenschappen uitvinden, krijgt het aantal plastic producten een enorme boost.
Ook Ubbink ziet nieuwe mogelijkheden met plastic en begint in 1957 met experimenten voor kunststof dakramen. Dat heeft geleid tot het Ubbink van nu, dat systemen van kunststof maakt voor de bouw- en installatiebranche.
Maar hoe wordt plastic eigenlijk gemaakt? De basis kan bestaan uit aardgas, steenkool en biologische materialen als maiszetmeel en suikerriet, maar ruwe olie is nog altijd de meestgebruikte grondstof. Ruwe olie is een complex mengsel van duizenden verbindingen. Voor de productie van kunststof wordt ruwe olie in een raffinaderij gedistilleerd. Elke vloeistof, ook wel fractie genoemd, heeft een verschillend kookpunt. Daardoor kunnen de vloeistoffen in ruwe olie makkelijk worden gescheiden.
Wat overblijft zijn voornamelijk brandstoffen, bijvoorbeeld benzine en kerosine, maar ook stoffen die worden gebruikt voor kunststof. Ongeveer 20 procent van de ruwe olie wordt omgezet in een fractie van koolwaterstoffen, die nafta wordt genoemd. Nafta krijgt vervolgens een nabehandeling om ongewenste componenten te verwijderen. Het mengsel is dan gereed voor de volgende stap in het productieproces: het kraken.
De nafta moet nog verder worden opgedeeld in kleinere deeltjes. Dat gebeurt door stoomkraken, een proces waarin moleculen onder extreem hoge temperaturen de nafta als het ware in stukjes hakken tot monomeren, dat zijn de basisgrondstoffen voor de petrochemische industrie en de bouwstenen voor kunststof.
Monomeren zijn niet met het blote oog te zien en zijn gasvormig. Dat maakt het een uitdaging om ze te vervoeren. Vanuit de krakers worden monomeren met grote pijpleidingen verplaatst naar petrochemische plants. Daarin vindt de productie van het kunststof plaats. Dit proces is het best te omschrijven als het aan elkaar rijgen van de monomeren tot een grote ketting. De ketting van monomeren wordt een polymeer, oftewel kunststof, genoemd. In de polymeerchemie spreek je alleen niet over een ketting, maar over een keten.
Polymeerketens kunnen verschillen in monomeersamenstelling, lengte, aantal zijketens, de positie van zijketens et cetera. Daardoor bestaat er dus een eindeloos aantal soorten kunststof, met ieder zijn eigen eigenschappen en toepassingen. Kunststof wordt in korrel- of poedervorm gefabriceerd en geleverd aan bedrijven zoals Ubbink, die de korrels vervolgens verwarmen en vloeibaar maken en er via verschillende technieken producten van maken.
Wat drie jaar geleden nog het neusje van de zalm was, is nu alweer een achterhaalde techniek. In de wereld van de warmtepompen volgen de ontwikkelingen elkaar in een razend tempo op. Het vermogen, geluidsniveau en de efficiëntie worden steeds beter. Wat dat betreft is het net het Wilde Westen, de pionierssamenleving die tot 1900 in het westen van de Verenigde Staten bestond.
Lees meer
Als Martin Beijer (75) de laatste zin van zijn afscheidsspeech uit april 2008 heeft uitgesproken, zet hij zijn bril af en droogt hij opnieuw zijn tranen. Dertien jaar na zijn vertrek bij Ubbink maken de herinneringen aan de mooiste tijd uit zijn leven hem nog steeds emotioneel. ‘Ik ben nooit helemaal losgekomen van Ubbink’, zegt Beijer. Echt waar, pensioneren is verschrikkelijk ... Doe het nooit.’
Lees meer