Het dak levert een cruciale bijdrage aan de veiligheid, het comfort en de gezondheid van de bewoners. Bovendien bepaalt de isolatiewaarde van het dak in grote mate de warmtevraag van een huis. Mede daarom zijn de energetische eisen aan het dak de laatste decennia in rap tempo steeds strenger geworden. Een (kort) geschiedenislesje.
Al meer dan een eeuw geleden werden er voor het eerst eisen gesteld aan het dak. De Woningwet uit 1901 noemde als aandachtspunten: de weersbestendigheid, bezonning, luchtverversing en water toe- en afvoer.
De grote omslag voor de bouw kwam pas later, in 1965. Gemeenten moesten toen de eisen uit de model-bouwverordening in hun eigen bouwverordening opnemen. Er was daardoor veel meer aandacht voor de stevigheid van de constructie.
Ook was er voor het eerst sprake van isolatiewaarden: daken, vloeren en buitenwanden moesten minimaal een Rc-waarde hebben van 1,0. Rc is de afkorting voor Resistance Construction, oftewel de thermische weerstand. Daarmee wordt de isolatiewaarde van een constructie, zoals het dak, aangeduid. Hoe hoger de waarde, hoe beter de isolatie.
De isolatie-eisen in de model-bouwverordening werden vervolgens steeds iets strenger. Toen het Bouwbesluit in 1992 het licht zag, gold een Rc-waarde van 2,5 m2K/W voor de uitwendige scheidingsconstructie (vloer, buitenwanden en dak).
Vanaf 2012 schoot de wettelijk verplichte Rc-waarde bij nieuwbouw hard omhoog. Voor de uitwendige scheidingsconstructie moest toen gerekend worden met een Rc-waarde van 3,5 m2K/W. Drie jaar later, in 2015, werden er aparte isolatie-eisen gesteld aan daken, buitenwanden en vloeren. En sinds 2021 zijn dit de waarden die gehaald moeten worden bij nieuwbouw:
Sinds 2021 zijn de BENG-eisen (Bijna Energie Neutrale Gebouwen) van kracht. In aanloop daarnaartoe verviel in 2018 de aansluitplicht voor aardgas, waardoor nieuwe gebouwen sindsdien vrijwel altijd zonder aardgasaansluiting worden ontwikkeld. De energieprestatie van gebouwen wordt bepaald aan de hand van drie indicatoren:
De energieprestatie wordt berekend volgens de NTA 8800-methode. Daarmee kan worden aangetoond dat is voldaan aan de BENG-eisen. In 2024 is de NTA 8800 herzien. De BENG is van grote invloed op de daken van nieuwbouwwoningen en bij renovaties. Om te voldoen aan de isolatiewaarden volstaat het niet langer om alleen naar de eigenschappen van materialen te kijken. Bouwelementen moeten naadloos aansluiten om de luchtdichtheid van de schil te garanderen.
In januari 2024 is het Bouwbesluit vervangen door het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). De eisen aan het dak zijn niet verder aangescherpt, maar met de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is er wel een nieuwe dimensie toegevoegd aan de bouwwetgeving.
Met de Wkb is de focus gericht op het leveren van kwaliteit. Een private kwaliteitsborger toetst de plannen, de uitvoering én het functioneren van gebouwen en installaties. Daarnaast is de aansprakelijkheid gewijzigd. De aannemer is ervoor verantwoordelijk dat de klant krijgt wat hem is toegezegd.
Wil je meer weten over de wettelijke eisen die worden gesteld aan het dak en de centrale rol die het dak speelt op de weg naar een duurzamere toekomst? In het nieuwe kennisdocument Vitaliteit van het dak van Ubbink geven we uitleg over de huidige wetgeving (o.a. BENG, Wkb en MPG) en delen we onze kennis over het dak van de toekomst. Ook bevat het document informatie over het energielabel en nieuwe bouwmethoden.
